ناهنجاری‌های مرتبط با اندام حرکتی در طیور از جمله مشکلاتی است که می‌توان آن را به مسائل بهداشتی و شرایط نامناسب جایگاه پرورش نسبت داد. این عارضه می‌تواند تولید را تحت تأثیر قرار دهد. با استفاده از تغذیه و مدیریت بهینه، می‌توان از بروز این ناهنجاری‌ها پیشگیری کرد. با این حال، ژنتیک نیز یکی از عوامل مؤثر در ایجاد این مشکلات است. در برخی از طیور مانند جوجه‌های گوشتی و بوقلمون، سرعت افزایش وزن برای ایجاد ساختار استخوانی مناسب جهت تحمل وزن بالا است، بنابراین ناهنجاری‌های حرکتی در این طیور به شکل پیچیده‌تری ظاهر می‌شود. در این مقاله، برخی از علل مؤثر در بروز این ناهنجاری‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند. به طور کلی، پرورش‌دهندگان با اجرای اقدامات مدیریتی و احتیاطی می‌توانند از بروز این مشکلات جلوگیری کنند. 

تأثیر تغذیه بر ناهنجاری‌های حرکتی در طیور

۱. پرورش‌دهندگان می‌توانند اولین علائم ناهنجاری‌های حرکتی را پس از خروج جوجه‌ها از تخم مشاهده کنند. از آنجایی که رشد و توسعه جوجه‌ها به مواد مغذی موجود در تخم مرغ وابسته است، استفاده از جیره‌های متوازن و مناسب در تغذیه طیور بسیار مهم است. 

۲. استفاده از جیره‌های نامناسب از نظر ویتامین‌ها و مواد معدنی در تغذیه گله‌های مادر می‌تواند منجر به کاهش کیفیت جوجه‌ها در فرآیند پرورش شود. 

عوامل مرتبط با جایگاه و مدیریت

لغزندگی سطوح بستر

۱. استفاده از سطوح لغزنده مانند روزنامه، چوب و سایر مواد مشابه در جایگاه پرورش، احتمال بروز ناهنجاری‌های حرکتی در جوجه‌ها را افزایش می‌دهد. این موضوع به ویژه در مورد پرندگان آبزی و پولت‌های دارای پر در ناحیه پا اهمیت دارد. پرورش‌دهندگان باید از بستر نرم و جاذب برای ایجاد اصطکاک مناسب و جلوگیری از لغزندگی استفاده کنند. 

۲. در دو هفته اول، می‌توان از حوله‌های کاغذی، پارچه‌های کهنه یا گونی استفاده کرد. پس از دو هفته، توصیه می‌شود از لایه‌ای از تراشه‌های درخت کاج، کاه خرد شده یا پوسته بادام زمینی به ضخامت ۷/۶ سانتیمتر استفاده شود. 

۳. کمبود ویتامین D در جیره غذایی می‌تواند منجر به نرمی استخوان و افزایش لنگش در جوجه‌ها شود. 

۴. کمبود ویتامین‌هایی مانند ریبوفلاوین می‌تواند باعث فلجی، پیچ‌خوردگی پنجه، گشودگی بیش از حد پاها و استقرار طیور بر روی سطوح پایین‌تر از مفصل خرگوشی شود. 

شرایط نگهداری تخم مرغ‌ها 

۱. نگهداری تخم مرغ‌ها در رطوبت نامناسب می‌تواند منجر به رشد ضعیف، چسبندگی به غشا و مشکلات در فرآیند جوجه‌کشی شود. 

۲. استفاده از تخم مرغ‌های نگهداری شده برای مدت طولانی (۱۰ روز یا بیشتر) در دستگاه جوجه‌کشی، احتمال بروز عارضه فلجی و ضعف در جوجه‌ها را افزایش می‌دهد. 

۳. برخی مواد مانند چوب بلال و خاک‌اره در اثر رطوبت فشرده شده و محیط مناسبی برای رشد کپک ایجاد می‌کنند. بنابراین، پرورش‌دهندگان باید از استفاده این مواد خودداری کنند. 

رطوبت و دما 

۱. نوسانات گسترده در دما و رطوبت می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی در جوجه‌ها شود. 

۲. ژنتیک نیز یکی از عوامل مؤثر در بروز ناهنجاری‌های حرکتی است. اگر طیور مبتلا به لنگش پس از درمان جفت‌گیری کنند، این ناهنجاری‌ها ممکن است در نسل بعدی نیز مشاهده شود. 

پرورش دهندگان باید در تغذیه طیور از جیره‌های آغازین و رشد به صورت آسیاب شده و متوازن استفاده کنند. استفاده از غلات کامل به منظور صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌تواند منجر به کمبودهای تغذیه‌ای و افزایش احتمال لنگش شود. 

انگل‌های خارجی 

فعالیت کنه‌ها در بخش‌های فلسی شکل پاها می‌تواند منجر به لنگش در جوجه‌ها شود. این کنه‌ها منافذی در زیر فلس‌های پا ایجاد کرده و باعث عفونت و آلودگی می‌شوند. برای درمان، می‌توان پای طیور را در روغن یا کرم فرو برد تا کنه‌ها از بین بروند. 

استفاده از تجهیزات نامناسب 

پرورش‌دهندگان باید از مناسب بودن اندازه منافذ تور سیمی در جایگاه اطمینان حاصل کنند تا مفصل خرگوشی طیور در آن گیر نکند. در صورت امکان، بهتر است از جایگاه‌های دارای بستر به جای قفس‌های سیمی استفاده شود. 

درمان لنگش در طیور 

در صورت بروز لنگش، پرورش‌دهندگان باید طیور بیمار را از بقیه گله جدا کرده و در یک جایگاه کوچک با محدودیت حرکت نگهداری کنند. اگر پاها دچار گشودگی بیش از حد باشند، می‌توان با استفاده از نوار چسب آنها را در وضعیت مناسب ثابت کرد. اگر درمان مؤثر نباشد، باید طیور بیمار را از گله حذف کرد. مشکلات بالشتک‌های کف پا را می‌توان با ضدعفونی زخم‌ها و پانسمان روزانه به مدت یک هفته درمان کرد. 

استفاده از محل مناسب برای استراحت 

۱. پرورش‌دهندگان نباید برای طیور گوشتی بزرگ از محل‌های سنتی استفاده کنند. در عوض، می‌توان از سکوها یا عدل‌های یونجه در جایگاه‌ها استفاده کرد. 

۲. طیور در شب تمایل به استراحت دارند، بنابراین تأمین محل مناسب برای نشستن و استراحت آن‌ها بسیار مهم است. 

۳. این اقدامات می‌توانند از آسیب‌های ناشی از تلاش طیور برای پرواز و برخورد با دیوارها و سقف جلوگیری کنند. 

عوامل مؤثر در ناراحتی و ناآرامی طیور 

۱. پرورش‌دهندگان باید کودکان، حیوانات خانگی و اشیاء متحرک سریع را از محل پرورش دور نگه دارند. 

۲. حرکات سریع و ترس ناگهانی می‌توانند باعث کشیدگی عضلات، لغزش مفاصل و لنگش در طیور شوند. 

۳. پرورش‌دهندگان هرگز نباید طیور، به ویژه پرندگان آبزی، را از ناحیه پا بگیرند. همچنین باید از دویدن و تعقیب آن‌ها خودداری کنند، زیرا پاها و مفاصل این پرندگان بسیار حساس بوده و به راحتی دچار لنگش می‌شوند.